Geschiedenis

back


Aan de geschiedenis wordt gewerkt. Heeft u iets toe te voegen, gaarne E-mail sturen.

Johan Voskamp Philiform


Kwartet spel


Uit de Philips Koerier van zaterdag 9 maart 1968



Philiform Post 1968 Duitsland













In het Philips 100-jaar boek is de volgende informatie te vinden:


Philiform geschiedenis:
Philips structuur van voor 1990:

HIG
- Internationaal: Product groepen ( HIG - Hoofd Industrie Groepen)
De HIG Elcoma leverde elektronische componenten aan NO's. )

NO
- Nationale Organisaties (NO)
Er waren 64 NO's.
Elk land had zijn eigen wetten, dus elk land bouwde eigen TV's.

RGT
- Radio Grammofoon Televisie (RGT)

RGT stond op industrieterrein Strijp (te Eindhoven):



Het gebouw SBP- ontwikkeling:



SL- kwaliteitzorg.
De commerciële afdeling was in houten noodgebouw.
Onder deze afdeling valt ERA:

ERA
- Educatieve Recreatieve Artikelen (ERA)
De afdeling Educatieve Recreatieve Artikelen (ERA) is verantwoordelijk voor: )
- communicatie
- ontwerp
- proces kwaliteit =levensduur, afmetingen en verpakken
Hoeveel stuks in doosje, al snel werden mensen van Philips voor inpakken te duur, en werd dit uitbesteed.

Al snel komen er ERA-afdelingen in andere landen;

Frankrijk:
hovercraft RC
orgel met ponskaart (zelf te ponsen)

walky talky bouwdoos
bandrecorder

Italië:
Ferrari auto RC

Duitsland:
vliegtuigen RC

Ontstaan

EE
Voor Philips in Nederland verkocht de afdeling Elonco de EE-dozen aan verbruikers w.o. de elektronica hobbyisten. Deze afdeling promoot pakketten met componenten en schema’s voor dit marktsegment: de Elektronische Bouwdozen. Elenco had eigen ontwikkellaboratoria en leverde ook aan andere NO's.
Door de komst van halfgeleiders (transistoren waren veiliger dan buizen-versterkers) werd het marktgebied uitgebreid naar lagere leeftijdscategorieën.
Daardoor ontstonden de bouwdozen voor de jeugd: “Pionier” en later de z.g. EE dozen.

Door het succes werd de aandacht getrokken door de HIG voor consumenten elektronica Radio Grammofoon Televisie (RGT).
Deze promoot daarna deze producten internationaal.
Men ontwikkelde producten die in combinatie gebruikt konden worden met de reeks Electronic Engineer (EE) dozen.


De EE-dozen activiteit werd overgenomen door Marklin in Furth in Duitsland.
Marklin heeft nog enkele jaren EE dozen geleverd aan Philips Nederland Elonco. In +/- 1986 heeft Philips zich geheel teruggetrokken uit de Elektronica Hobbyactiviteiten. De stormachtige opkomst van de interesse van de jeugd voor de computer was daar zeker debet aan.

ME
De ME was een bouwsysteem dat deels uit kunststof onderdelen, platen en strips, deels uit metalen delen zoals assen, clips en nog een groot aantal accessoires bestond. Voorbeelden die men kom bouwen met deze technische bouwdozen: klok, auto, hijskraan, molen etc. De aandrijving geschiedde door middel van een motor aangedreven door: stroom, wind, water of luchtdruk.

Philiform
ME en EE voor oudere kinderen, dus voor de jongere kinderen is Philiform ontworpen.

Aangezien de ME, welke ontwikkeling in 1965 startte, een te kleine doelgroep had, werd er al snel daarna gestart het speelgoed te 'verjongen' door Philiform op de markt te brengen. In feite kon men de twee systemen met elkaar gebruiken omdat de afstand tussen de gaten gelijk was en een aantal metalen onderdelen werden overgenomen. Waar ME alleen ruimtelijk bouwde, ging men met Philiform compact bouwen. In principe was dat een verkeerde beslissing. Daarmee ging men bewust of onbewust een ongelijke strijd met Lego aan. Philiform berustte op pen en gat verbindingen, dit in tegenstelling tot Lego wat gebruik maakt van de vering van de wanden. Dat betekent dat strippen of blokjes met drie of meer verbindingen op elkaar gedrukt moeilijk meer van elkaar te krijgen zijn, zeker voor kinderhanden. Het later ontwikkelde 'breekijzertje' kon de ingeslagen weg niet meer redden.
De op het laatst ontwikkelde duoblokken die het Lego-principe volgde, hebben de markt niet meer gehaald. Het productenpakket werd voor een deel te moeilijk ervaren om in elkaar te bouwen. Er waren “kinderziektes”. Handleidingen waren niet eenvoudig. Al spoedig bleek dat er nauwelijks winst te maken was en werd de activiteit gestopt.
1 v/d 4 producten lukt, dus het is altijd belangrijk veel ontwikkelingen op voorraad te hebben.
De machines werden verkocht aan engelse fabrikant Mettoy Playcraft Ltd. Deze heeft onder eigen naam nog een aantal jaren Philiform verkocht.


Zie ook de doos 330, deze doos is zelfde als de 106 maar nu zonder Philips-logo.

Commerciële kant
De RGT hadden winkels en goed geoliede kanalen. Probleem van de ERA-afdeling : hoe te Philiform verkopen?
De RGT was goed verdienende afdeling. Achter de ERA-producten stond de afdeling commercie niet echt achter. Het project is gestrand omdat de verkoopkanalen er niet waren.
Was de kleuren tv 5 jaar later was gekomen, dan was er in Philiform veel geld gestoken.
De radio/televisie branche was niet het ideale verkoopkanaal en bovendien werd Philips, door de prijzenoorlog in elektronische radio/televisie-branche, door de speelgoedhandel niet zo betrouwbaar ingeschat. In de speelgoedwereld was men gewend aan hoge marges en bescherming van de verkoopprijzen.

Rond 1967 reed er een truck + trailer rond met show modellen langs de grote steden (Parijs, London, …). Ook werden als test Philiform dozen naar gezinnen gebracht die Lego hadden. Dit sloeg aan met name bij de ouders (Lego vonden ze te meisjesachtig). Lego eerst voor kinderen, later technisch Lego. Om de marktmogelijkheden verder naar jeugdigen uit te breiden werden de Philiform bouwdozen ontwikkeld. Speciaal voor de speelgoed markt. Een markt waar Philips tot dusverre geen verbindingen mee had. Een extra gedachte hierachter was: “De jeugd in contact te brengen met het merk Philips.” Door deel te nemen aan internationale beurzen w.o. de Spielwarenmesse in Neurenberg 1966/67 werd getracht deze markt te bewerken. Muv. Duitsland, Engeland, Nederland en voor een deel de Scandinavische landen was het internationaal een moeilijke start. Alles liep goed, zelfs Lego begon een beetje bang te worden.

Proces kwaliteit
Er waren veel matrijzen nodig voor het spuitwerk. In ’69 zou er een grote fabriek gebouwd worden in Lommel voor spuiten van kunststof. Raad van bestuur werd in ’69 opgezadeld met teveel fabrieken: - Draka gekocht (onder Draka zat matrassenfabriek) - In USA was een tv-fabriek gekocht, onder deze fabriek hing een piano-fabriek. Alles werd te breed, teveel nevenactiviteiten. Dus alle nevenactiviteiten werden gestopt. Specialisten waren gevraagd, dus de specialisten voor de matrijzen fabriek waren nodig voor kleuren tv’s. Kleuren tv’s waren nieuw in ’69. Het bedrijf dat de matrijzen maakte was een Duits bedrijf Friedrichs & Rath GmbH. Dit bedrijfje kwam uit de buurt van Hannover (Extertal). Dit bedrijfje behaalde de nauwkeurigheid. De ME-plastik delen werden in Eindhoven gespoten. Ook een uitdaging waren de kleuren; is de kleur geel over 20 jaar nog geel? Bij TV’s was het de kleurechtheid niet van belang. Ook werd uitgezocht of de maatvoering over lange termijn nog goed is. Er werd bijgehouden hoeveel keer er met een matrijs werd gespoten. Tijdens afkoelen moest er een beetje nadruk worden gegeven, want bij veel plastik krimpt plastik een beetje. De beste manier is asymmetrisch spuiten; wervelingen zijn goed voor goede verbinding in de matrijs. Deze verbinding is beter dan dat plastic van twee kanten in de matrijs naar elkaar toestroomt. Bij symmetrisch spuiten loopt het plastik van twee kanten naar elkaar toe, en is de verbinding in het midden niet goed met elkaar. Hieronder een voorbeeld van een ingevallen wang van de 1e steentjes die in Eindhoven werden gemaakt. Waarin veel plastik zit, zijn de wangetjes ingevallen.

Ook werden de steentjes metallisch verzilverd, dit was een test of de steentjes goed kunnen geleiden.

Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door de volgende heren:
Gerard Johannes Wegter, 9 april 2008
Begon per 1 januari 1970 bij ISA. Computers kwamen in opmars, en bij Philips was er een tekort aan computer deskundigen.
Harry Lefferts, maart 2005
Henk Peels, 8 december 2004 (Reactie op onderstaand bericht uit Eindhovens dagblad).
De drie laatste jaren van het Philiform 1967-1970 had ik het voorrecht als jonge productconstructeur mee te werken aan het speelgoed.


HET SPEELGOED-EXPERIMENT VAN PHILIPS
door Rob Burg (Eindhovens Dagblad 2 dec. 2004)

Philiform. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik er nog nooit van had gehoord. Toch behoorde ik destijds tot de door Philips beoogde doelgroep. Lego, dat kenden we wel. Maar voor die blokjes, waarmee je destijds niet veel verder kwam dan wat simpele huisjes, haalde deze toenmalige blaag van tien zijn neus op. Lego? Puh! Dat was voor kleine kinderen. Nee, bovenaan mijn verlanglijstje prijkte een stoere doos van Fishertechnik, 200 als ik me niet vergis. De mogelijkheden van dit Duitse, dus degelijke constructie speelgoed waren onbegrensd. Zelfontworpen achtbanen en draaimolens waren favoriet, liefst aangedreven met het bijbehorende elektromotortje.

Nog zie ik me in de ochtend van 6 december liggen op de grond, met een haastig uit zijn verpakking gerukte, half aangevreten chocoladeletter, veel marsepein en een kop warme chocolademelk binnen handbereik. Maar... we zouden het over Philiform hebben. De Philips bouwsteentjes onder deze naam haalden onlangs de kolommen van deze krant. Oma Keijzers uit Eindhoven was voor haar kleinkind Tim van twee naarstig op zoek naar mensen die nog wat van het spul hebben liggen. Die oproep heeft succes gehad. "Zeven reacties kreeg ik", zegt Keizers verheugd. "Allemaal van mensen die vroeger bij Philips werkten." Iemand die ook nog heel wat Philiform op zijn zolder heeft liggen, maar het niet weg doet, is Marco Meulendijks uit Mierlo-Hout. Een kloeke kist vol heeft hij. Nou is dat bepaald niet het enige Philips-product waar we op zijn zolder tegenaan lopen. Meulendijks blijkt er zijn eigen privé-museumpje op na te houden. Van gloeilampen tot de allereerste Philips cd-speler, van bakelieten schakelaars tot unieke, want in een kleine oplage gemaakt, jubileum-cassettebandjes én de-énige, ooit door Philips gemaakte fotocamera.

Nog meer zoet jeugdsentiment duikt op: in de collectie is ook het ronde Philips pickupje met luidspreker in transparante kap - destijds verkrijgbaar in rood en blauw - opgenomen. De een na de andere Beatlesplaat draaide ik hier op grijs. Maar... we zouden het over Philiform hebben. "Het was destijds de tegenhanger van Lego", zo weet Meulendijks. "Hartstikke leuk spul, dat Philiform. Je kon er echt van alles mee maken, treinen, motoren... Onze jongens hebben er nog veel plezier van gehad." Veel achtergrondinformatie is er niet te vinden over de plastic blokjes. Meulendijks koestert zijn exemplaar van Philips Honderd 'mijn bijbel', een lijvig boek dat uitkwam bij het eeuwfeest van de Eindhovense onderneming. Welgeteld één alinea over het speelgoed is er in opgenomen. "Ik heb het idee dat het geen groot succes was", zegt Meulendijks voorzichtig. "Ik heb ooit de ontwikkelaar gesproken. Hij werd nog net niet kwaad toen ik suggereerde dat Philiform geflopt was. "Het was een fiasco" erkent B Gordeijns, vrijwilliger bij het Philips Museum op industrieterrein De Hurk, waar ook wat van het speelgoed te zien is. "Het probleem was: het spul was niet vormvast. Na een paar keer in elkaar klikken viel het uiteen en kreeg je het niet meer in elkaar. Hier in onze vitrine staat een treinwagonnetje, dat ik met lijm in elkaar gezet heb. Ik zou er nu geen kinderen meer mee laten spelen; het is meer geschikt voor de verzamelaar.

"Wat ooit de overweging was van Philips om 'in het speelgoed' te gaan, weet Gordeijns niet. "Philips maakte al veel kunststof huishoudelijke spullen, schakelaars, stopcontacten... ja, zelfs wc-zittingen. Wellicht wilde men een graantje meepikken van het succes van Lego", suggereert zijn collega A, Cramwinkel. "Maar de concurrentie van datzelfde Lego bleek te groot. Zonde, want het was heel aardig spul, dat ook best populair was. En echt niet alleen bij de medewerkers van Philips." De interesse voor Philiform blijkt zelfs tot over de landsgrenzen te reiken. De in Duitsland woonachtige verzamelaar Johan Voskamp besloot tot het opzetten van een eigen website, toen hij niks over het speelgoed kon vinden. Overigens is Voskamp een heel andere mening over de plastic bouwsteentjes toegedaan: "De kwaliteit was prima. Zoals wel meer van Philips." Het Philips Museum is te vinden op het adres Looyenbeemd 14, gebouw BY.
Zie ook de websites www.philiform.com. en www.philipsmuseumeindhoven.nl


fabeltjeskrant puzzle:



presentatie doosjes
001 dieren:
002 popje en auto:
003 rode vrachtwagen: